Notariat w Polsce - organizacja

Zgodnie z ustawą z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie samorząd notarialny tworzą wszyscy notariusze w Polsce. Samorząd obejmuje izby notarialne oraz Krajową Radę Notarialną, która z mocy ustawy, pełni rolę reprezentanta notariatu polskiego. Przynależność notariuszy do izb notarialnych jest obowiązkowa.

Izbę notarialną tworzą notariusze prowadzący kancelarię w okręgu danego sądu apelacyjnego. Obecnie w Polsce istnieje 11 izb notarialnych (w Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu), zaś siedzibą Krajowej Rady Notarialnej jest Warszawa.

Poszczególne Izby są samodzielne, niezależne i posiadają osobowość prawną. Organami izby są walne zgromadzenie notariuszy i wybierana na trzyletnią kadencję Rada Izby Notarialnej.

Do zakresu działania walnego zgromadzenia notariuszy izby notarialnej należy w szczególności:

• wybór prezesa i wiceprezesa oraz członków rady izby notarialnej;
• wybór członka Krajowej Rady Notarialnej;
• wybór notariuszy do sądów dyscyplinarnych oraz rzecznika dyscyplinarnego;
• zatwierdzenie sprawozdania rocznego i zamknięcia okresu rachunkowego;
• przedstawionego przez Radę Izby Notarialnej, uchwalenie budżetu;
• ustalenie składek na określone cele oraz załatwianie innych spraw w zakresie działania notariatu.

Walne zgromadzenie notariuszy zwoływane jest obowiązkowo raz do roku.

Do zakresu działania rady izby notarialnej należy w szczególności:

• opiniowanie wniosków w przedmiocie powoływania i odwoływania notariuszy i asesorów notarialnych;
• nadzór nad wykonywaniem obowiązków przez notariuszy (w tym rozpatrywanie skarg na pracę notariuszy), asesorów i aplikantów notarialnych oraz nad przestrzeganiem przez nich powagi i godności notariusza;
• nadzór nad wykonaniem obowiązkowego ubezpieczenia notariuszy;
• organizowanie szkolenia aplikantów notarialnych;
• zarząd majątkiem izby
• zwoływanie walnych zgromadzeń notariuszy izby i wykonywanie uchwał tych zgromadzeń
• prowadzenie wykazów notariuszy, asesorów i aplikantów notarialnych izby oraz wykonywanie innych czynności przewidzianych prawem.

Rada izby notarialnej wybierana jest przez walne zgromadzenie notariuszy spośród jej członków. Jej kadencja trwa 3 lata.

Nadzór merytoryczny nad działalnością notariuszy i organami samorządu notarialnego sprawuje Minister Sprawiedliwości. Natomiast nadzór nad notariuszami działającymi na obszarze właściwości danej izby sprawuje również Rada Izby Notarialnej.