Ustrojowe zasady działania samorządu notarialnego wynikają z art. 17 ust.1 Konstytucji RP. Zgodnie z tym artykułem samorząd zawodowy – reprezentujący osoby, wykonujące zawód zaufania publicznego – sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

Samorząd notarialny, obejmujący izby notarialne oraz Krajową Radę Notarialną powołany został na podstawie ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (tekst jednolity Dz.U.2020.0.1192). Izby notarialne oraz Krajowa Rada Notarialna są jednostkami organizacyjnymi samorządu.